مراحل ایجاد اقتدار در والدین برای تربیت فرزندان

در يك خانواده مقتدر همه اعضا اقتدار دارند و اقتدار صرفا متعلق به پدر و مادر نيست. اگر اقتدار فقط مختص يكي از اعضاء باشد تبديل به خشونت مي شود.اما اقتدار خشونت نيست. كودك هم بايد اقتدار داشته باشد. چون كودك هم منزلت و جايگاه كودك بودنش را بايد بشناسد. كودك هم بايد با اصول و ارزش ها آشنا شود.

انسان مقتدر هرگز لب به دشنام باز نمي كند، توهين و تحقير نمي كند. اقتدار تند خويي و نعره زدن و حرمت شكني نيست بلكه حرمت گذاشتن است. يك انسان مقتدر احترام و حرمت دارد و خود نيز حرمت ها را نمي شكند.

در زندگي آيت ا… قاضي طباطبايي که از عرفاي نجف در حدود ۱۰۰ سال پيش است اینطور آمده که ایشان در جايي بودند كه كودك زياد بوده و دائم در رفت و آمد بودند، هر وقت كودكي وارد مي شده ايشان تمام قد بلند مي شدند و مي ايستادند و سلام مي كردند. اطرافيان و شاگردان اعتراض كردند كه شما بزرگتريد و عالميد و مقام داريد چرا اين كار را مي كنيد؟ ايشان جواب دادند اگر من اين كار را نكنم اين كودكان احترام را از كجا ياد بگيرند؟ چند نفر از ما وقتي فرزندمان وارد مي شود و سلام مي كند به پاي او بلند مي شويم درست مثل زماني كه مهمان وارد مي شود؟ بعد مدعي مي شويم كه چرا فرزندان ما احترام بلد نيستند.

اولين نكته در ايجاد اقتدار، ايمان است؛

ايمان به يك جايگاه معنوي. در مراحل رشد انسانی محدوده ي ابعاد نباتي و گياهي حوزه هويت هستند و از بُعد انساني به بالا حوزه ي معصوميت است.

عامل بعدي (دوم )در ايجاد اقتدار، شناخت اصول و ارزش هاست؛

هر زندگي بايد يك ساختار ارزشي و يك سلسله مراتب اصول و ارزش ها را دارا باشد.

يك نمونه مثال مي زنم :  اين ساختار را در سفره غذا پيدا و مشخص كنيد. ادب و آداب و اخلاق غذا خوردن در متون سنتي  ما وجود دارد ولي ما همه آن ها را گم كرده ايم.

اصل در سفره چيست؟ اصل غذا خوردن است. اگر غذا نخوريم مي ميريم.

اصول كدامند؟ آداب غذا خوردن.

ارزش ها؟ هرچيز كه سر سفره مي آيد خورده شود.

اهميت؟ نوع غذا و مخلفاتي كه مفيدند.

چيزهاي بي تفاوت؟ مثل اين كه چه فرقي مي كند نان از چه نوعی باشد

چيزهاي مضر و مخرب؟ مثل نوشابه گازدار.

اما امروزه ما در سفره ها چه كار مي كنيم؟ چون نوشابه سياه سر سفره نيست قهر مي كنيم. يعني اصول را زير پا مي گذاريم. چه گفتگوهايي سر سفره داريم؟ گفتگو مي كنيم يا جنگ كه خود حرمت شكني سفره است. چه قدر سر سفره سر غذا با بچه هايتان جرو بحث مي كنيد؟ چون اين ساختار را نداريم و تفاوت ها را نمي دانيم.

يكي از عوامل اقتدار، داشتن اصول است.اقتدار يعني داشتن اصول. احترام به اصول توأم با مهرباني.

عامل بعدي (سوم) در ايجاد اقتدار، احترام و حرمت و حفظ  حريم ها  ؛

که در ابتدای مطلب صحبت کردیم.

عامل چهارم دراقتدار والدین  قانونمندي،  ثبات  و ريتم است؛

يكي از عواملي كه كودك را ناامن مي كند غير قابل پيش بيني بودن والدين است.خانواده و والدين غيرقابل پيش بيني نا امني ايجاد مي كنند. يك روز داد مي زنيم كه اين كاري كه من ميگم درسته و قانون خونه مااست روز ديگه حالمون بهتره ميگيم اشكال نداره يك روز كه هزار روز نميشه.اين بي ثباتي كودك را ناامن مي كند.اتفاقات براي كودك زير۶ سال بايد قابل پيش بيني باشد چون درك انتزاعي ندارد و فقط در اثر تكرار اتفاقات را متوجه مي شود.

عامل پنجم در اقتدار والدین  مهرباني، خوشرويي، شوخ طبعي است؛

ما تا الآن فكر مي كرديم كه اگر اخم كنيم و راه برويم يعني اقتدار و همه از ما حساب ببرند. اما الآن مي بينيم كه اقتدار حساب بردن نيست. مثلاً ميگن بچه از پدرش حساب مي برد اين اصلاً خوب نيست. مهرباني يعني احساس خوشايند داشتن و تبادل احساس خوشايند و دوست داشتن و دوست داشته شدن همراه با خوشرويي و شوخ طبعي. اقتدار را با اخم اشتباه نكنيد.

همچنین هر چه آگاهي و دانايي ما بيشتر شود، اقتدار ما بيشتر خواهد بود. در مورد كودك نيز هرچه شناخت ما از كودك، مراحل رشد كودك، نيازهاي كودك، روش هاي تربيت و….. بيشتر باشد اقتدار ما نيز بالاتر خواهد بود.

حاصل اقتدار چيست؟ كسي كه مقتدر است، صبور است. صبوري يك نياز مبرم دانش والديني است. اگر به مرحله ي اصل و جايگاه والديني برسيم، خيلي صبور خواهيم شد. به دور و برتان خوب نگاه كنيد چه پدر و مادرهايي خيلي صبورند؟ والدين صبور عصبي نمي شوند، خشونت ندارند.

منظور ما از صبوري،‌ خودخوري و انفعال و ستم كشي نيست بلكه منظور ما آرامش است. والدين صبور با آرامش و دانايي و آگاهي از مسائل عبور مي كنند. صبوري، اعتقاد به رشد است. اعتقاد به منزلت معنوي پدري و مادري است.

صبوري يعني مي دانيم رشد يك حركت است. كودك در مراحل مختلف رشد دچار حالات گوناگوني مي شود كه والدين آگاه و صبور و دانا اين مراحل را مي شناسند و به آرامي از آن ها عبور مي كنند و اين آرامش را به كودك انتقال مي دهند. صبوري يعني پشتكار و انگيزه داشتن. وقتي به كاري اعتقاد داريم و اين اعتقاد از روي آگاهي و دانايي است و ايمان داريم، آرام و با پشتكار و با انگيزه خواهيم بود. كار با كودك يك كار راهبردي است. كاري كه امروز انجام مي دهيم ۱۵ سال بعد نتيجه اش را خواهيم ديد پس صبور باشیم.